Dürtüyü hissettiğimiz an alarm cümlesini (Örneğin, "bir dakika, bu sadece bir dürtü, bir duygusal yoğunluk") telaffuz edip, transa girmeksizin gardımızı almayı, ölçüsüz duygularımızın etkisinden bir kaç saniyeliğine olsa bile kurtulmayı alışkanlık haline getirdik.
Kemikleşmiş davranışımızın çeşitli malzemelerden oluşan lezzetli bir kumpir gibi, aslında çeşitli keyif verici unsurlardan oluşan bir tarifinin olduğunu gördük.
Davranışımızın bize yaşattığı duyguları "matematiksel" olarak ölçebilmeyi öğrendik.
Bir dizi adımdan oluşan bir zincir, zorlayıcı bir ritüelden ibaret olan davranışımızın başlangıcını, gelişme sürecini, adımlarını saptayabildik.
Şimdi çıtayı yükseltip davranışımızı kişiliğimizden izole etmeye, onu frenlemeye, yıkıcı değil ama sağlıklı seçimler yapmaya hazır olmayı umabiliriz.
Dürtünün su yüzüne çıktığını fark ettiğimiz an alarm cümlesini söyleyebilmemiz, "bir dakika, sen sadece geçici bir duygusal yoğunluksun!" demeyi alışkanlık haline getirmiş olmamız, öğreneceklerimizi uygulayabilmemiz adına kritik bir öneme sahip.
Bunu yaparak, hemen o an kesif duygularımızın etkisine girme olasılığının önünü tıkamayı, birkaç saniye zaman kazanmayı ve bu zamanı lehimimize kullanmayı istiyoruz.
Her ne kadar, oldukça öznel biçimde yapıyor olsak da bunu, kendimizi kaptırdığımız esnada meydana gelen duygusal yoğunluğunu ölçebiliyor olmamız, davranışımızın gerçek yüzünü görmemize, onu kişiliğimizden ayırarak değerlendirebilmemizi kolaylaştıracaktır.
Bağımlılığımızın özünde, yeterince fazla sayıda yinelenen ve zorlayıcı ritüele dönüşen davranış bulunuyor. Kendimizi iyi hissetmek uğruna ne kadar uzun zamandır kullanıyorsak bu ritüelleri, aklınıza o kadar sıklıkta gelecekler, kendimizi "normal" hissedebilmek umuduyla onları gitgide daha fazla yineleme girişiminde bulunacağız.
Kendimize harıl harıl hatırlatsak abartmış olmayız , ritüelin başlaması sırasında borusu öten duyguların aslında sınırlı gücünün olduğu, yaşayabileceğimiz duygusal şiddetin sandığımız kadar zorlayıcı olmayacağı...
O an geldiğinde sorunun üzerine gidip, "sen geçici bir duygusal yoğunluktan başka bir şey değilsin!" diyebilmeye, maruz kalacağımız kaygının oyuncağı olmak yerine değerlerimize yönelmeye hazırlıklı olalım,
Zorlayıcı ritüel sırasındaki duyguların sınırlı olduklarına dair farkındalığımız, dürtüye maruz kaldığımızda üzerimizde yatıştırıcı bir etki yaratacak; yaşadığımız panik, korku ve endişeyi bertaraf edebilme yolunda bize muazzam fayda getirecek.
Eğer bu noktaya gelene dek öğrendiklerinizi yeterince sindiremediğinizi düşünüyorsanız, bir daha bakıverin, kavramları yeniden kurcalayın. Zira öğrendiklerimizi pratik edeceğimiz bir safhaya geçiyoruz.
Çalışma:
Ritüeldeki "lezzet verici malzemeleri" tespit edebiliyor, içerisindeki malzemeleri, üç filtremizi de kullanarak ölçümleyebiliyor muyuz?
Zorlayıcı ritüelimizdeki adımları saptayabiliyor, başlangıç noktasını ve geri dönülmez noktayı sezebiliyor muyuz?
Evet ise dürtü kontrolünün kritik adımlarını atmaya koyulabiliriz.
Comments